Imos aduvar esta salada de hoxe coma sempre, con productos xenuinos do noroeste do Noroeste obtidos polos paseos amodos destes días que, a canda á vida, foron pasando.
Nos campos que arrodean as muradas do Castro de Cerdido floreaban chufonas, ergueitas cara ao ceo coma un chafarís de careixós floridos, estas Dactylorrhizas elata, unha das orquidáceas máis abondosas e fermosas da bisbarra. Os servizos de xardinería municipais respetáranas e pasaran coa máquina ao seu redor. Cultura e sensibilidade natural. Recoñezo a voz de Cerdido: vén de quercus, non de porco.
Florean arestora amodiño, coma con medo, os lindísimos pés da telladiños, Hockenya peploides, en case que todos os areeiros da bisbarra. Gostan de medrar valentemente na primeira liña da plaia, destemidas dos arrumbos das mareas e das máis perigosas chanclas e toallas turísticas, que un ano sí e outro tamén pisan nelas con inmisericorde iñorancia. En Pantín non me explico como sobreviven as tropas do Classic Surf, sempre acompasadas do paso ledo e despreocupado dos novos.
Esta pildoriña, que chaman píllara dos marouzós ( en realidade din das dunas), un macho de Charadrius alexandrinus andaba a canda outros e outras polas areas de Vilarrube. Tíñase documentado a crianza desta especie neste noso areal ártabro, pro seica deixara de criar: demasiados perrumanos ladrando a todo correr pola area adiante. Parece que van menos cans, algún, pesia os carteis admonitorios, aínda se ve: non saben ler, os acompañantes humanos tampouco.
Velaiquí a fermosa Gymnadenia conopsea, unha escasa orquídea que xa medra, xullo é o seu mes, polos ouzais capelados. O santo é das penedías do Limo, moi arrimado á beira do cantil. Rebuscara nela o ano pasado e non fora quen. Esta tempada en troques sáltame á vista por todos lados. O outro día baixando polo Campo das Vacas, rumbo á Punta do Cadro, vin catro ou cinco moi lindiñas. Sae tamén no Ouzal e nas abas cedeiresas da Herbeira: por ducias nos anos bos.
Moitedumes de Centaurea borjae adobíaban eses mesmos territorios. Non parece ser pesia a súa catalogación unha especie en perigo de extinción. Unha ledicia. Pero mellor que siga con esa consideración. Na imaxe un Bombus sp. ( ao mellor pascuorum) poliniza a unha delas. Non era o único, outros moitos andaban pacendo en outras tantas flores.
Cantaruxaban no alto dos marouzós, confundidos coas cores do helichrysum, defendendo o territorio e tendo conta da rolada de noviños, que xa medraban independientes, as costureiras, que por acolá chamamos lavercas, e nos libros para mellor se entender Motacilla flava. Fíxenlles un feixe de fotos a ver se... esta, a mellor, non chega a medio regular.
Rebuscaba eu os Iris latifolia , entre nós herba de San Xoán, dos que xa dei conta nunha entrada anterior, cando discernín montado sobre unha das súas follas a este extraordinario e rarísimo lucánido, parente xa que logo do alicornio ou vacaloura, nada menos ca un Platycerus sp. ( separar entre spinifer e caraboides, non está ao alcance dos meus coñecementos: agradécense comentarios ao respecto). Ata o presente só os mirara e fotografara na fraga dos Casais. E non tantos: só dous.
E esta Alauda arvensis, a laverca, aínda me deixou facerlle un rexistro medio regular. Que será todo o pobre que se queira pero é o mellor que lle poiden facer nunca. A vexetación na que se escondía é a do marouzón de Vilarrube.
A lebre aniña no monte e a papuxa na silveira e chegado o tempo os noviños saen do niño e andan sós a buscarse á vida. Así o facía esta críanza de Sylvia atricapilla, a papuxa das amoras para nos entender, que miraba destemidamente prósima ao ocular da miña cámara, espreitándome por entre as follas dos matos do Castro de Cerdido.
E con este tenro aderezo final vai quedando rematada a ensalada, non desexando outra cousa máis que fose do voso gosto e vos dese moi bó proveito, e agradecendo na ialma que escollésedes esta taberna, perdida no noroeste do Noroeste, para degustar, entre petiscos de alas e flores, una entradiña natural condimentada sen conservantes nen colorantes.
A ver se non se nos acaban os ingredientes: para que os netos e fillos poidan seguir sabendo de sabores.
Apertiñas, totus meus.
A mandare.