XARDÍN ABERTO A TODOS; PECHADO A MOITOS. O meu pequeno mundo non é público, é un espazo privado aberto en público. Ninguén che manda leelo; ninguén cho prohibe. AVISADO VAS.

martes, 10 de xullo de 2012

Lagarteiro patirroibo nas gándaras de Guitiriz



Servidor de todos vostedes, ben se sabe, é un iñorante convencido de non saber senón que nada sabe. O caso que lles vou contar, non sei se con máis pouca vergoña que abundancia de caradura, ilustrará ás craras o meu pouco saber e o meu moito atrevimento ao manexar un bló de natureza.

Corría o mes de maio do ano 2011. Era unha tarde de orballo pechado do domingo día 29. Unha pura mera mesta enchoupaba o aire e anagaba as roupas vestindo o día dunha escuridade de chumbada vella. Víñamos de volta das queridas terras da Chá onde pasáramos unha fin de semá sen outro pensamento que gozar dos recendos primaverais da Galicia estendida. As mercedes que  a Chaira nos quixera ofrecer pra encher o ollo e alivar a alma, serían as obrigas que, dunha outra volta,  lle quedaríamos a deber.
Tiñamos xa a idea de rematar a estancia. Por un aquel de aproveitar mellor as poucas luces dos últimos minutos dun serán de domingo, esa tristura pálida, endereitámonos ate as gándaras de Guitiriz: ate o que queda delas.  Só por ver de levar unha última ñáñara da Chá prendida nos fíos da lembranza.


De saír do cochito nen pensar. O neboeiro orballento pasaba xa de mera mesta e agora era unha auguiña maina e tépeda que máis serviría pra darse unha ducha  que pra darmos  un paseíño. Deixámonos, por iso, ir indo amodo  polas pistas molladas, botando un ollo ao mundo ao traverso dos vidros embafados. Buscábamos, por dicir que tiñamos un plan, unhas barreiras. Alguén, o día anterior en Riocaldo, nos contara que nelas se podería botar un ollo a algunha cousa de interese.

Pola pista adiante, debaixo dun paraugas, viña camiñando unha señora. Quixemos saber se nos podería endereitar. De barreiras non sabía nada pero... "area andaron xa hai tempo quitando...  por alá adiante se seguides dereitos pola pista." Dereitos seguimos, as pistas da Chá pouco recurvean, cara adiante fomos. Pro as barreiras non soubemos atopar. Conformaríamonos xa que logo coa paisaxe degradada das que nun tempo foron as fermosas Gándaras de Guitiriz, que así e todo gardan aínda sobranceiros espazos de enxebreza.


Quen comigo vai repara nun peneireiro que preside a tarde de orballo dende o outo olláparo dun poste de madeira que sostén o cableado do teléfono. Achegámonos amodiño ate unha distancia prudencial. O lagarteriro bótanos unha ollada displicente e ao facer algo de ruído co motorciño das ventaíñas, mándase a voar e vaise un par de postes pra diante. Mainamente, achegámonos de novo ata il, pro agora coas ventaíñas xa a medio baixar, malia que algo de auga nos entre no coche. Déixanos quedar a unha distancia moi razoable, pra sere unha rapina. Vaia, é moi mansiño, consinte miralo sen medo, falamos quedamente entre nós.


É un peneireiro raro, comento, paréceme algo máis pequeno e de cores máis apardadas, roxizas ou laranxadas ca os que miramos de vez en cando por acó. Seguramente sexa unha crianza nalgunha das súas fases de froixel, penso e digo. Ata me parece tere cara de rapaciño. O lagarteiro está ben lindo na vertua do poste.  De vez en cando  mira pra nós de coma de quen, e segue a esculcar a campeira por se algún despistado rato, musgaño, teupa ou o que, dera en asomar o fuciño. 
A orballada alivaba. O aire facíase máis limpo. O ollo chegaba máis lonxe. Poderíamos baixar un pouco máis as ventaíñas sen nos anagar e mirarnos máis as craras.


Sen saír do coche tómolle todos os rexistros que podo e ate lle fago un par de vídeos. Está bastante perto e aínda, pesia a luz dificultosa, penso en poder facer algunha foto que non estea mal de todo. Desfrutamos. Amilagrámonos da súa mansura. Dámoslle as gracias co pensamento e amodiño, moi amodiño, pechamos de novo as ventaíñas: que volveu o orballo callado, agora cun vento que nos asegura que traerá choiva. O nubeiro xa non é gris: é preto. Ponse a chover. Con sabencia galega. Que ben sabe chover a nosa terra! Aínda penso que é o que mellor sabe facer.
O lagarteiro marcha e nós tamén. Hai que volver prá casa, baixar as fotos, colocar cada rexistro no seu cartafol e repasar o aprendido. Vou ledo: os arquivos do Falco tinnunculus, van seren ampliados cuns rexistros dun noviño manso e confiado que andaba enseñorando os postes do teléfono das Gándaras de Guitiriz, voume falando a min mesmo mentres me achego a Xermade pola cavorcada e esbandallada estrada.


E aló, no fondal insondable do misterioso adentro do disco duro haberían de quedar adurmiñados, se non fose que hai uns meses, repasando o bló de José Miguel Alonso Pumar, (como se botan de menos as túas ensinanzas!) dei cunha entrada do 3 de xuño do ano  2008 no que dá conta, e amosa fotografías, da presenza dunha femia de  Falco vespertinus, unha lagarteira patirroiba, pola Veiga de Pumar que descubrira unhas horas atrás o ollo infatigable e preciso de Ricardo Hevia. 
O corpo deume unha volta. Mi madriña! Se este é o que miramos por Guitiriz hai un ano e pensábamos se sería unha crianza de tinnunculus! E vén resultando sere un raro peneireiro euro-asiático, moi pouco visto por acolá! Se serei mazaroco! 

O lagarteiro patirroibo cría nunha longa faixa territorial que vai  das chairas centroasiáticas ate a Ucraína,  chocando algúns poucos en Alemaña ou no sur de Suecia, sempre arrimándose ás beiras dos bosques ou de grupiños de árbores, nas pólas dos que gusta criar. Migra cara o hemisferio sur africano pra pasar o inverno nos territorios de Bostwana, Zambia, Namibia, Sudafrica, ou o Delta do Okawango, ese espazo mítico da natureza africana máis enxebre.

Ao voltar pola primavera ás súas áreas de cría tense comprobado que  algúns exemplares gustan de subir a norde  arrimados  ao Mediterráneo. Algúns de entre estes, soben pola Península Ibérica e moi pouquiños, fabas contadas, pasan por Galicia.  Un destes raros peneireiros era a femia que fotografamos en Guitiriz. Na ampla Terra Chá ulen xa os recendos familiares da paisaxe das infindas chairas euroasiáticas. Hanse sentir na casa.


Só sabemos que nada sabemos. Esta verdade meridiana, que debería acompañarnos día  a día pra librarnos das maladías feroces da soberbia e a vaidade, pode que me dea unha lección nova ao amosarme que este lindo paxaro que agora penso sere un lagarteiro patirroibo, veña resultando ser calquera outro. Mesmamente o noviño que pensei de primeiras. Nunca se sabe. A prudente sabiduría dos sabios me aconselle.

Mil gracias mil, miñas e meus. Se habitualmente resulta misterioso o seguimento que facedes deste bló que non fala linguas imperiais, nen trata de fútbol, sexo ou rexoube, agora, que a escravitude capitalista nos concede uns intres de liberdade vacacional,  que aínda ocupedes as horas dos vosos días en reollar este bló (no canto de surfear cos beizos un mar de escumas de cervexa ou asistir dende a escuridade dunha sombra fresca   a un concerto de paxariños, quen sabe se alguén ademáis entre nubes fragantes de incenso), non podo consideralo senón un miragre marabilloso.
Por tanto, moito obrigado quedo.

A mandare.




Redegrafía:
a) A ficha do patirroibo, na Galipedia, en premendo.
b) A colección de fotos de Biodiversidade Virtual, acó.
c) Pra ollar a entrada de 3 de xuño do 2008 no que José Miguel Alonso Pumar, presenta ao Falco vespertinus da Veiga de Pumar.  Galicia Birding.


4 comentarios:

  1. por qué lleva una rama en el pico?

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Pois non o sei...se te fixas na primeira e na última foto, que foron as últimas que lle fixen ese día, xa non a ten, como non a ten na segunda e na terceira, as primeiras que lle fixen...imaxino que cando se botou a voar, debeu pillar a póla, (perdímolo de vista un bocadiño), ao mellor tentando pillar calquera bichería polo chan...o caso é que a póla non lla mirei ate repasar e aumentar as fotos no ordenador.
      Sinto non poder dar datos precisos.
      Moi agradecido por andardes por aí.
      Non perdas as mañas.
      Saudiñas

      Eliminar
  2. Fermosas imaxes Rafael!!

    Sinto non poder escribir con xeito, pero a miña vida actual non me permite moitas troulas ornitolóxicas.
    De calquera xeito, alégrome que cando menos a entrada do meu blog che tivese servido para identificar esta fermosa especie.

    Unha aperta.

    José Miguel.

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Olá José Miguel, mágoa non anovares o bló de vez en cando, ben sabes que o botamos de menos, pero ben comprendo as esixencias que impón a vida...atopar ao patirroibo no teu bló foi unha sorpresa moi agradable: un dos maiores placeres desta vida é aprender, así é que moi agradecido por tanto, polas túas garimosas palabras desta xeira, asimesmo.
      UNha aperta.

      Eliminar