Este fermoso escarabello de cor verde esmeralda, e provocador de fermosísimas irisaciós multicolores, é unha Lytta vesicatoria, unha cantaria ou cantárida, a que polo sur de Ourense, (Elixio Rivas Quintas, dixit) chaman rala, Está fotografado no bosque de ribeira do primeiro correr do Río Casón, na Capelada, onde certamente non é moi abundante (só o mirei unha ves, esta na que lle poiden roubar estas imaxes..¡ e como corría!). Pertence a familia Meloidae, o mesmo, quen o diría, que a máis coñecida aceiteira, Meloe violaceus, que ao mellor non parece tan fermosa. Non sei. a estética e unha cousa moi persoal. Mirade á aceiteira:
Lytta vesicatoria vive de preferencia en territorios cálidos, de aí que na nosa bisbarra sexa excepcional. (Nunha recente visita ao Xurés, subindo a Fencha da Corga, poiden ver algúns deles afanosamente esfuracando niños na terra. desgraciadamente ás fotos comeunas o demo que asexa sempre tras calquer rexistro dixital. Ollo con el). A cantaria, vexetariana, mantense, coma boa polífaga, de numerosas especies arbóreas, de entre as que os freixos e as oliveiras serían favoritas. Coma a maioría da familia meloidae, posúe un poderoso veleño, a cantaridina, que ten un grande poder vexigatorio, dái o nome científico.
Cos escarabellos resecos e machucados, obtíñase un pó acastañado con iridiscencias e amargo, pó de cantaria, con efectos médicos coñecidos dende a antiguidade. Xa Hipócrates e Aristóteles falaron deles, describindo as erupciós cutáneas, grandes vixigas, que producía na pel e propoñendo o seu uso, nas doses adecuadas, para contrarrestar as infecciós das feridas da pel, xa que supoñían que o líquido das vexigas arrastraría o mal. Inxerido por vía oral amosaba os seus efectos veleñosos provocando gómitos, mareos, cagadela, irritaciós de ril e vexiga e mesmo grandes hemorraxias internas. En doses mínimas, e ben calculadas, produce un priapismo inmediato.
E sería esta capacidade para provocar unha erección intensa e prolongada do pene a que lle concedería a este fermoso escarabello un lugar destacado na Historia. Foi sen duda o afrodísiaco máis utilizado ate o século XVII, onde se veu vindo a menos polos numerosos casos de envelenamentos producidos, e ao mellor polo novo clima moral no que foi entrando a Humanidade. 
Faríase famoso polo mundo adiante co nome de "Spanish fly", a mosca española, e no século XVIII, volvería a ter o seu momento de gloria formando parte dos ingredientes dos moi coñecidos caramelos Richeliu. O Marqués de Sade faría uso abusivo dos mesmos e aínda se veu perseguido pola xustiza, con toda razón, por provocar a morte de dúas mozas tras facerlles inxerir, agachado en bombóns, pó de cantaria.
Pero sen dúbida a víctima máis famosa por consumo desaforado de este perigoso afrodisíaco sería o Rei Fernando de Aragón, a quen Historia acabaría coñecendo, irónía vai, coma O Católico. Home de gostos carnais, tería cinco fillos coa súa lexítima, Isabel de Castela, e un impreciso de bastardos con numerosas amantes. Á morte de Isabel, esta deixa o Reino de Castela e os seus soxuzgados, o Reino de Galicia entre eles, en herdanza da súa filla Juana, alcumada " La Loca". Pero Fernando, baseandose na tolemia de Juana, accede a rexencia ate que a nobleza castelá, pouco amiga xa da aragonesa-catalana maniobra e conquire para o esposo de Juana, Felipe o Fermoso, o control de ámbolos dous reinos.
Retirado Fernando, viuvo, aos seus dominios percura unha nova esposa que lle de un fillo de seu que poda así legalmente herdar os dominios aragoneses, independientemente dos de Castelá. Casa con Germana de Foix, coxiña, regordiña, apasionada no folgar e de familia fecunda e longa, calidade esta última que será a determiñante para a súa elección, tanto coma a súa condición de sobriña do rei francés Luis XII. Fernando está xa cerca dos 53 anos e Germana ten 18. Os seus refolgos amatorios faranse famosos en todas as crónicas reais. Na consecuencia dos que terán un fillo, Juan, que de non morrer sería nomeado rei independiente de Aragón e cambiaría a Historia de España. 
Co mesmo interés que nos primeiros anos os refolgos dos esposos reais seguirían en anos vindeiros. Cóntase que o segredo de tal ardor amatorio, en idade na que forfosamente as forzas minguan, residía nos preparados de testículo de touro con pós de cantaria que consumía o rei Fernando e que sabiamente lle preparaba a súa esposa francesa. Cóntase tamén que sería a consecuencia dunha enchente, sobredose diríamos hoxe, que o Rei Fernando, con 64 anos, "después de holgar" din que din as crónicas, se empezou a atopar mal e xa nunca máis se recuperaría. Jerónimo de Zurita conta que sería por cousa do "feo potaje que la reina le hizo dar para más habilitarle, que pudiese tener hijos"
E pouco máis, miñas e meus, agardo do recoñecido bo sentido dos lectores deste bló que ninguén se adique á caza das fermosas cantarias para matalas de fame, machucalas no morteiro e consumir o seu amargo pó: 0,03 gramos de cantaridina rebentan a un home, e por riba diso, ao mellor, no poden pechar a tapa do cadaleito.
Escusas, prego.
A mandare.
E deixo estes achegos:
Un estudo resumo dos envenenamentos e picaduras producidos por invertebrados. Moi ameno e instructivo. Recomendable:
A inevitable referencia da wiki;
Para mellor coñecer a historia de Fernando de Aragón e a cantaria:
Ningún comentario:
Publicar un comentario