Xentiña de pouca parola

Pido perdón, pero aínda estamos vivos. Seguimos a ser. E sexa por moitos anos e vostedes os conten.  A xente miúda do meu pequeno mundo  segue a estar. Nos tempos do inverno acobilladas no esquezo dos currunchos, no adenro dos tarreos, gardadas nos faiados ou  nos soños da memoria dos arcanos matemáticos dun disco duro agardamos por un Tempo Novo onde acordar felices a unha vida futura onde poder rir en paz con vosoutros, miña ben querida e pouca xente. O Movimento Vitalista das Terras do Mundo, respira, alenta e vive. Sáibase. Pido perdón, pero aínda estamos vivos.

Moito me presta repasar os cartafois de imaxes da bichería fotografada anos atrás. Ben sabedes que os enviciados no clicliclic da cámara, dende que existe memoria bital non nos cortamos un pelo en premer sen medo o botón... e fáiganse as fotos que soni queira!!! E tamén sabedes, que xa que no mundo bital tanto dá oito que oitenta...pois mellor oitenta polo que poda pasar!!! Así é que dispoñer dunha tarde de  auga e luz de decembro pra que discurran as horas entre leceres intrascendentes, tal o de revivir retratos das xentiñas do meu pequeno mundo na pantalla do ordenador, e disfrutar de non sentir o lento discorrer do tempo, opiado polo  gozo dos ollos, absortos os dous cos extraños seres familiares, artellados de formas, cores e deseños ocultos que nos revelan detalles impensados, indetectables ao natural, sorprendentes, que transforman o descubrir no pracer de aprender.

Este discorrer da ocasión presente vai saíndo un pouco así, aos poucos, imaxe a imaxe, en cuantos de luz gardados en nubes de bites invisibles no profundo segredo dunha memoria dixital. E non sei moi ben se eu ou  eles vanse arrimando os uns aos outros por familiaridade intrínseca, de ser ou especie. 

 

E así é, que aí arriba van quedando algunhas poucas que elexín entre as ducias que teño dos Rhinacoris iracundus. Especie moi fotoxénica, que este ano veu con regularidade a conversar ao tarreo. A humanidade, de seu iñorante de asuntos naturais, dá en falar moi mal deste percebella, espantando espíritus puros infantís coa amenaza terible do seu groso e corvo ferrollo, encarnado, aguzado e afiado co que disque pode meterche un veneno doloroso e paralizante. Eu non digo que non o teñan, de algo se terán que valer, pero a min nunca me picou ningún. E tratar trato con eles cada ano. Malos non son.

Sorprenderá que só arrime tres imaxes de arañas sendo como son dos meus parentes favoritos. Pero xa dixen, van aparecendo asegún se van acordando do profundo soño en que durmen no adentro do ordenador. Non descartedes por iso, que estes mesmos, ou algún seu meu curmán apareza de repente nesta ou noutro discorrer. Caprichos aleatorios de Fortuna. 

As formiguiñas van e veñen por onde queren. Este ano apareceu unha nova especie de formigas, moi pequena, rebuliceira, incansable, numerosísimas, que daba en andar por todas partes e se nas vivendas máis. A parte vella de Cedeira, o rueiro do alto no que vivo, veuse invadido dunha praga delas: unha verdadeira praga: estaban por todas partes e pequerrechicas como son cóanse pola regaña máis cativa e invadían os buguíos máis agachados e escondidos. Demos en pensar que chegaría o inverno e deixaríamos de velas: que va; seguen a andar por onde queren. Chegaron pra se quedar. Serán outras alóctonas.

Mosquiñas, dio-las conserve, moitas e moi diversas hai no meu pequeno mundo. Estas tres que arriban van son unha mostra, mínima e coreña mostra, das moitas e moi variadas que van e veñen, fungan e pasan, ascenden e baixan, pousan ou liscan polos aires, as follas, as polas ou as pedras do meu pequeno mundo. Hai moitos anos que desistín de saber seus nomes. Tantas son. Abonda con recoñecernos dun ano pra outro ou sabernos amigos novos, antes nunca vistos. Non me fai tan feliz clasificalas nun listado de alcumes latinos como percibir que viven, son e están comigo. Diolas conserve: os humanos non pensan facelo: cada ano afinan máis os venenos biocidas. O Demo os leve. A todos.

A bichería artrópoda un ano con outro aparece nunha mais rica diversidade. E dende logo os saltaretes son os amos das herbas: hainos a centos, gloria do meu tarreo. Pero este ano chinchas e escarabellos deron lustre de vida e diversión ao meu curruncho mínimo onde todos resistimos sen deixarnos ver, polo que poidera pasar, lonxe de herbicidas, segadoras e biocidas humanoides que destrozan unha hora con outra o mundo escusándose en coartadas de covardes mintireiros: que si hai que limpar, que si hai que saber, que si hai que poñer en valor. Diolos confunda e o demo os leve as profundidades dos infernos máis escuros. Ogallá, así la marmecoma!!!. 

Estas tres imaxes que anteceden van arrimadiñas entre si por teren en común seren orquídeas. Vaia, das dúas parvifloras de talo ergueito e presumido non fai falla dicir nada. Ben se ve quen son. A do medio é tamén unha orquídea, a abelleira, Oprys apifera, unha das que tantas criou este ano o morouzón de Ortigueira e Ladrido. Ben entendéstedes que se aparece tan disimulada é por darlle protagonismo e presenza a ese lindo chinche verdello de ollos atentos que pasou a tarde enteira observando o mundo dende a rousada alcándara do pétalo da flor. Que facía alí? Que ou a quen agardaba? Eu non teño nin idea, sei si que non estaba só. Noutras flores había outras chinchas. Todas das mesma especie. Caprichos da natureza, por non dicir iñorancias de naturalista.

E vai quedando a cousa por hoxe acó varada. Dende o noso pequeno mundo as xentiñas que nel vivimos, comanda resistente do Movimento Vitalista das Terras do Mundo, desexaríamos que nas datas que veñen, se son dun Ano Vello como se son dun Ano Novo, veñan  preñadas de paz e  sáude.

Do resto xa nos iremos apañando. 

PAZ   E   PALABRAS

Alvaro F. Polo a natureza pura, espida e nú.

Os ceareiros deste espazo dixital saben mellor ca ninguén que Ao noroeste do Noroeste (aparte as puntuais novidades de orde informativo naturalista que cada día rarean máis) vaise alicerzando con un recurrente número de artigos que apuntan na súa intención a un universo de temas diversos e diferenciados que ben poderían encadrarse niso que dei en chamar  cultura naturalista. Quer dicirse contidos que non sendo en senso estricto de orde  descriptivo -citas, novidades, listados de especies, etc- buscan indagar e reflexionar sobre asuntos que, sendo de raigame natural, non son atendidos nos blogues ao uso.  que  non se enloran coa posibilidade de afundirse nun rolón intelectual cultureta e libresco. Non digo nada.

Este servidor de vostedes, miña ben querida e pouca xente, non se espanta coa posibilidade de ver fuxir o número de olladas, de sentir diminuir as lecturas, ou desaparecer as visitas a este espazo que estando aberto a todos  é consciente de estar pechado a moitos.  Digo que non sendo elitista si recoñece que só o visita unha élite. Minoritaria, vella, galega e persistente: a miña ben querida e pouca xente. Coñecédela ben, seino. 

Así é que non me tremaron os dedos, non sendo de ledicia, ao escribir sobre etnoloxía e o meu admirado Fernando Alonso Romero en O rei das aves;  de toponimia e o mestre Álvaro Porto Dapena en FrouSeira ou FrouXeira ?; de poesía e o grande Antón Cortizas Nos páramos da lúa; contra o turismo e a estupidez política en Raposos; de lusos ilusos e o lingüista  portugués Fernando Venancio en Pinchocarneiros e entre tantos e tantos outros máis que podería arrimar -Menos mascotas, Movemento vitalista das terras do mundo - non debo esquecer todos aqueles cantos lle adiquei o meu ademirado Padre Sarmiento ate podermos sinalar o seu natalicio coma Día do Naturalismo Galego; sirva de exemplo  Frei Martiño, o noso padriño. 

Hoxe este discorrer que andas a ler síntese ledo coma paxariño con miñoca no bico ao poder estar presentando  unha exposición virtual da obra pictórica do xenio sen par de Alvaro Fernández Polo, ortegano da cerna, mestre de naturalistas, paxareiro de saber superior,  fotógrafo de ollar preciso e elegante e tamén... gaiteiro.  Álvaro, o meu admirado e ben querido Álvaro, pra aledarnos as noites deste decembro escuro, tivo a bondade connatural de regalarlle aos nosos ollos,  a arte espida e nú das cores das súas fragas, silveiras, morouzóns ou ribeiras. Artista cabal, amplo en sentires, tenro en quereres, profundo en saberes,  ao igoal que as caixas dos misterios de fondo - os venenos, os perfumes- agacha o mellor de si, da súa alma, na máis  profunda e pequerrecha macro das arcas que aínda lle quedan por abrirnos. Dela, el ten a chave. 

Ao nororeste do Noroeste sentímonos ben honrados e moi agradecidos por poder presentar, en primicia universal, esta exposición permanente de boa parte da obra gráfica, a pincel e cor, de Álvaro F. Polo. Marabilla de marabillas, orgullo de Ortigueira, chufa do Ortegal, ouro da Galicia, bálsamo de maladías. Gracias por ser, amigo.

Admiro de vello a obra de Alvaro F. Polo. As primeiras mostras do seu talento artístico, do seu grande talento artístico, encheron o meu ollo ao contemplar un preciso e ben fermoso debuxo a tinta negra na portada dunha daquelas revistas que a xeneración progresista,  coa que partillei ideais e ilusións, encheron as vilas de  Galicia dunha prensa viva, inxenua e amateur. O primeiro que mirei daquela ben feita portada era a firma do autor, na que eu intuía un observador atento da elegante Valentina de Milo Manara e un olláparo feliz da  revista ilustrada TOTEM, dos que eu mesmo era un rendido ceareiro... canto me teñen consolado no cuártel-prisión de Ceuta!! Xa me gustaría a min saber debuxar como debuxaba aquel Álvaro F. Polo que firmaba o debuxo. Pensei.

Moitos anos máis tarde, por ter ofrecido unha conferencia ou algo así na vila do Condado agasalláronme cun libro moi cumprido, intitulado Ortigueira, que con textos ben coñecedores de Anxo Rosende, estaba enriquecido cunhas magníficas fotografías, das naturezas, vistas e arquitecturas de Ortigueira e o seu alfoz. Santos que eran obra, outra vez, de un tal Álvaro F. Polo. Xa me gustaría a min saber fotografar como fotografaba aquel Álvaro F. Polo. E aínda por riba fotografaba no difícil, caro e complicado formato analóxico; aquel que a fotografía, artesana e artística, esixe.

Andando o tempo poiden ir partillando horas de observación paxareira na punta do muelle de Ortigueira, en Cariño, no muiño de mareas ou na Herbeira con él, o tal Álvaro F. Polo, e co seu cuñado Euloxio e cos Calidris e poiden abraiarme coa sabiduría precisa,  exacta e enciclopédica de Álvaro. Capaz de distinguir ao instante -e a distancia que fora- calquera novidade ou rareza ignota que aparecera entre os centos de augaires que repousan ou se manteñen no limo da ría. Coñecemento que Álvaro ofrecía de como de quen, como o que non quere a cousa,  cun dicir pausado e preciso, fardado dunha humilde elegancia connatural na que apampaba, e apampa, a miña infinita iñorancia paxareira. Xa me gustaría a min, pensei mil veces, chegar a saber algún día  o que hoxe discerne Álvaro F. Polo cunha soa ollada. 

O tempo, que si sempre é cruel e disolvente a veces disimulaio, foime regalando cos anos o callo da amizade con Álvaro e así é que, non hai tantos anos, ao saberemos Carmen e eu que Álvaro estreaba exposición nas paredes do Concello de Ortigueira encamiñámonos encantados da vida a asistir á súa inauguración, firmes e seguros de que haberíamos de pasar unhas horas gratificantes contemplando os seus debuxos; á plumilla en branco e negro, imaxinaba eu.

Confeso que non ía preparado pra ver o que vin: unha obra pictórica superior, a dun mestre da forma e da cor, das texturas e das calidades, que fundándose nunha evidente querencia polo hiperrealismo elevábase dos rigores formalistas do estilo pra, entre recendos de humus, ascender a espazos líricos de poéticas propias que se esvaían, aposándose invisibles, entre as herbas dos recoñecibles carreiros  do noroeste do Noroeste. As pedras, os liques, as ondas do mar, os carrizais, os currunchos garimosos, os cómaros do monte, as pequenas xeografías do ouzal, da xunqueira, das alentías, das pedreiras, elas e cada unha de todas as súas herbas e pedriñas, eran os verdadeiros protagonistas da súa arte que sempre dan cobillo a algunha ca outra xente de pluma e froixel, retratada por pinceis que move unha mao a quen conduce a sabiduría anatómica precisa do ollo dun fotógrafo e amoroso naturalista. Mi madriña, pensei, teño a fortuna de ter un amigo que é xa pura historia artística da nación. Da arrotreba e da outra. E ningunha delas sabe del. Malpocadas. Mi madriña, pensei, quen me dera saber pintar como pinta Álvaro F. Polo.

Se a treidora memoria non me falla naquela exposición percibín doutra volta, que había unha outra profunda querencia estética que me unía con Álvaro: sen necesidade de dicirmos nada, sen palabras innecesarias, sen faláremolo nunca, debíamos concordar en que a beleza,  a fermosura natural espida de adxectivos, núa de adubíos, esa que te deixa pampo, mudo e teso, que te fai sentir incapacitado pra nada que non sexa a súa contemplación sensitiva e silandeira, acobíllase sempre nas formas femeninas espidas, nús, limpas de pecado, deitadas ceibes durmintes ao sol dunha area ou soñando universos de acibeche e lapislázuli entre chuvieiras de estrelas primixenias.

Eu pensaraio pra min mil veces: só unha noite estrelada ou unha campeira callada de margaridas se aproxima algo á beleza natural das formas femeninas liberadas de adobíos. E naquela exposición pública, tamén libremente púbica, Álvaro F. Polo proclamaba coa mesma suave discreción coa que se deixa ir indo pola vida -sen estridentes provocacións innecesarias e enfáticas- o seu amar á beleza natural humana en femenino. Espida e nú. A orixe do mundo, dixera Coubert; de todos os mundos, podería dicirse das mulleres de  Álvaro.

Non teño palabras pra poder agradecer a Álvaro tantas mercedes coas que me ten agasallado. A seu conversa de sorriso sinceiro, a súa diáfana intelixencia, os seus consellos de fotografía, o seu saber paxareiro ou seu bon humor sen amarguras, son froitos da amizade que saboreo amodo, sen présas, como aquel raro chocolate da infancia que  non quixera que se acabara nunca no meu padal. Hoxe se coubera quedo aínda máis en débeda polo agasallo, a este meu e noso blogue, do dereito a exposición pública e permanente da súa obra pictórica que sen dúbida de ningún tipo fai ascender Ao noroeste do Noroeste á unha dimensión cultural e artística inusual, inesperada e extraordinaria que de seguro ha ser contemplada por vós, miña pouca e ben querida xente, con aquela  suave e lenta delectación coa que se saborea por primeira vez un pracer descoñecido.

Sinto latexar a vibración de sorpresa dos ceareiros e ceareiras do noroeste do Noroeste os que coñecendo e admirando de vello o labor naturalista e fotográfico de Álvaro F. Polo, descoñecesen ou só coñecesen por badaladas lonxanas o seu labor pictórico. Dos olos hanlles choutar coscurescencias con brillos do arco da vella.  Facédeme caso: ir elevando lentamente, lenemente, este discorrer cara os ceos. Ide pouco a pouco desfrutando da aparición da beleza sen mácula da arte natural de amor á vida de Álvaro F. Polo. Das cores minerais, das pedras escraquenadas, da pel dos liques nas rochas, dos árbores fardados de brión, dos couselos en flor e de tanto máis... dun mundo espido e nú de artificios. Fermosura do vivir salvaxe. Abofé. 

Gozade sen pensar deste pracer grato e livián de meditación intrascendental. 

Unha porta á contemplación natural que nos regala de corazón o mestre Álvaro F. Polo.

Velaí vén:

Agora que chegastes comigo ao remate deste discorrer de hoxe, miña ben querida e pouca xente, de certo que estaredes habelenciados pra concordar en que a Natureza da nosa bisbarra ten a rara fortuna privilexiada de ter sido elevada, inmortalizada, aos sobrados da Arte Univeral polo talento, sensibilidade e labor dun artista natural extraordinario, de humildade franciscana, capacitado pra se presentar en calquer espazo expositivo de calquer lugar do universo que quixera presumir de ter amosado nas súas salas á obra pictórica de Álvaro F. Polo. Sexa o Gugenheim, o Prado, o  Moma, a Tate, o Hermitage ou... o Centro Galego da Arte Contemporánea. 

Quen lles dera a todos eles!!!

Mentres se poñen  á porta pra solicitarlle a Álvaro ese seu favor  e gracia, este espazo bital no que estás a ler, criado entre neboeiros capelados, encantado de ser de donde é de estar donde está, síntese ben honrado e agradecido co galano de Álvaro: a exposición universal permanente da súa obra pictórica. 

Presenza que xustifica, e doutra volta dá sentido e contido, a existencia deste argalleiro curruncho natural de palabras, cultura, arte, pedras, flores,  ouricelas, paxarada e bichería que dende hai anos e sen saírse dos carreiros do monte, discorre co título de Ao noroeste do Noroeste. 

Esa matria e patria nosa, miña ben querida e pouca xente.

Sede bos que guapas xa sodes.

A mandare.

PAZ   E   PALABRAS

(Despós de Data: imos ver como se comportan os papanatismos moralistas, o de Google entre eles. Advertencias hai de que a liberdade púbica provoca arrepíos de pel de galiña en bandos completamente alonxados, en principio, do espectro social. Como eu non son a Sra. Marta Ortega, nen Álvaro é Helmut Newton, nen Ao noroeste do Noroeste a Fundación MOP, nen Cedeira é a Coruña, todo pode ser. Mesmo que non sexa nada. A mandare e por se acaso...pensa sempre por ti mesmo).

SUPLEMENTO DOMINICAL 

a martes 12 de decembro

Meu bon amigo Cheda de Ortigueira, galego enteiro, gaiteiro afinado, home de palabra elegante e precisa, de decires xustos e acomodados, escríbeme pra lembrarme que non me lembrei, nin dixen palabra, do extraordinario labor cartelista de Álvaro F. Polo e do seu vencello de aceiro co Festival Celta de Ortigueira, esa patria de liberdades verdadeiras.

Festa estival á que Álvaro lle regalou os sete carteis que anteceden, (mostra varia das súas amplas capacidades expresivas, se á mancha se ao detalle), e asemesmo un outro oitavo, cartaz de cartaces, todo un exercicio de metalinguaxe no que firma esta a súa obra de 2009 no programa do 1998 que se atopa na suposta parede de fondo e do que el mesmo fora deseñador.

Sei que agora non se vai creer, pero Mari Cruz Sabio pode confirmar que é verdade: sempre quixen ter feito un cartel do festival como os de 

Álvaro F. Polo,

 mestre.

Non te vaias, non me pesas

fica pousada nos dedos

son as túas ás lixeiras

son lurdas as miñas penas.