Os Farallós da enseada das Cortes

A fermosa enseada das Cortes. Todo un exemplo da utilización histórica da xeografía polos seres humanos. Un enorme cortello, nalgún tempo todo el amuradado, para servir de refuxio e control do gado. Arestora os restos das muradas son malos de ver. Comeunos o tempo, o toxo e o esquecemento. A nosa Historia que se perde. Nós que non nos atopamos.

E na parte de vendabal da doce abra, Os Farallós. A esgrevia costá escraquenada, a memoria do descantil feita linguaxe de illós, cons e gabeiras. Un territorio perdido e malamente entrevisto ao lonxe. Un mundo solitario, apartado das desfeitas humanas. Que sexa por moitos anos.

Achegueime neste xullo de novo a el, logo de moitos anos de non ir ulir ao seu pé os recendos evocadores do mar bravío, da xebra, do barbouzón, da crácara percebelleira e da escuma callada e mesta. Os marelos halymiums, a carpaza marela, ese ouro do ouzal, saúdame, pisoteado, ao eu subir dende Chímparra, buscando o carreiro do alto que me endereite aos abismos.
Fálanme ledos en rosa os protexidísimos e valiosos gradiolos, Gladiolus iliricus, outra chufa desta terra, que asoman cantaruxando unha colorida tonada de vrao por entre as herbas uceiras. Son as horas ardentes e lediciosas da mañá. Xa o sol vai alto e soérguese o meu ánimo ao presentir o retorno a unha patria amada: a enxebre abra das Cortes.

Algún gamberro andou a pintarraxear os piñeiros do alto, disque para embocar a sendeiristas ao fondo do cantil. Que sinsentido. Os habituais dos peiraos, non botamos conta destas pintadas crípticas. E o descoñecedor vese perdido, perigosamente, no medio da peada toxeira aos poucos pasos dados. Estes cantís deben estar á parte da invasión sendeirista (a última provocación humana), e tomando exemplo dos Parques Naturais, (O Xurés, Corrubedo, viaxen e vexan señores mandarines), mantelos ao marxe de toda profanación de humanos. Que gostan do andar en mandas máis ca os ñus do Serengueti.

Alá abaixo miro o peirao que me espera. Estou no alto e rebúlenme os pés. Vexo os fondos areeiros: mándanme a promesa dunha pequena plaíña segreda que coñezo ben. Outra patria. Quixera baixar á brincos e verme xa na Plaia das Bolas, rubindo e baixando os duros pelouros que me levarán ate o pé da "mina dos romanos": o obxectivo final do percorrido.

Pero terei a intelixente prudencia de baixar amodo, desfrutando de cada paso, de cada pedra, de cada curruncho, onde poden aparecer os Iris latifolia, que sí que aledan a baixada, e se amosan nun número apreciable...

...como as fermosas Lobelia urens, que, de tan abondosas, fan pradas por min antes nunca vistas ...
...e os Alium ericetorum alumbrando as sombras do adentro do abaixo das pedras, todas elas peridotitas serpentinizadas...

Tres ou catro bestas andan a pacer tranquilas as salgadas herbas do cantil. Van a canda elas os poldros. Axócanse por iso. Alá ao fondo os farallós vense máis de perto. Xa estamos chegando ao fondo. ¿Onde vai a raza dos pequenos, bravos e duros cabalos capelados? Outra autoctonía perdida. Outra parte de nós suicidada.

Xa chego a Plaia das Bolas. O mar máis que morto, podre. Non se remexe nen a máis diminuta arrotiña. Incrible nesta costá. E a marea está baixa, dándome tempo de chegar á "mina" e pasear por iso todo o peirao dos farallós das Cortes.Catro pasos coidadosos máis e chegarei abaixo. Repóusase e cóllense folgos. Amáñase un pequeno encoro nas augas mananciais que xurden entre as pedras para ter unha fonte fresca e pura ao retornare, e séguese a andar.

A calor apreta. Os enormes pelouros son un problema continuo que hai que saber interpretar. Afortunadamente son un territorio familiar e coñecido e sei ben por onde se deixan andar.

Os arrumbos das xebras e dos golfos forman plaias recendentes, evocadoras que hai que pasar con tento e moito ollo: esvárase doadamente e métese decamiño o pé ata o fondo. Os varolos axudan a manterse dereito.

Chego a plaíña das Gaivotas sen maiores problemas. Desalbardareime, refrescareime cun longo grolo de auga e lixeiro de equipaxe, que quedará á sombra das penas, sen máis compaña que a cámara e un sombreiro de palla, encamíñome ao peirao dos farallós co obxectivo de chegar, e fotografar, a "mina dos romanos"
Vai quedando por detrás a Plaíña e vaise chegando de fronte a costá dos farallós...

...que paso a paso amosan a súa faciana salvaxe e pedreira....
... coma xurdida dun soño mineral antergo posuído de lembranzas xeolóxicas presentidas.Asómbrame, unha outra volta, a fabulosa paisaxe que me acobilla e diminúe, me emociona e me fai tremer. Calado, amilagrado e quedo, só sei mirar e sentir...

Traspasarei o requente bosque das agullas de pedra dos farallós das Cortes, suando de emoción e ledicia, de gozo estético e privilexio natural, da ausencia de cultura humana e da presencia da sabiduría salvaxe, primixenia e inmaculada, ate chegare ao final do percorrido: a "mina romana"

En realidade un arco xeolóxico de dimensiós considerables que ilustra os procesos de formación da Costá dos Farallós e que non me deixa seguir camiñando: aquí aínda non hai peirao; o cantil mesmo, de paredes lisas e outas chega ate a mesma marea.E este era en verdade o obxectivo desta visita: fotografar este monumento xeolóxico, moi pouco coñecido, e dalo ao coñecemento público dende este o voso bló, coma unha outra proba da riqueza natural, única e asombrosa, da nosa bisbarra: o noroeste do Noroeste ibérico.

Restará aínda para min o camiño de volta, recoñecer de novo a esgrevia marea dos farallós...

...repasar o camiño de volta, requencido por un sol cenital e cementador que rebrinca nas resecas e ardentes pedras requeimadas do peirao e báteme na faciana...... e me fai sospirar polas doces ledicias frescas, sombrizas e folgarizas, da plaiña das Gaivotas que me espera e se me achega, a cada paso lento e calmo que dan meus pes, cansos e satisfeitos...

Nela repousarei durante horas, entrando espido na mansa marea do día para me refrescar e esquecer as ardorosas suores do camiño; deitándome nas negras e ferventes lousas da dunita; repoñendo forzas co xantar do día que deixara na nevera da sombra fresca, escura e húmida do zumegante cantil; e deixando en fin que debalen as horas sen pretensiós...

... ate que a subida do mar me mandara coller de novo rumbo e ir facendo o camiño de volta, que é outro......tamén cheo de espranzas e promesas, a de volver a vernos, pedras, a de volver a vernos.

Quedará por último aganchar de novo o cantil, agora pasiño a pasiño, pois, qui va piano, va lontano... botando un ollo de despedida a todo...

... e se aínda andades a ler estas letras, coas que esta longa viaxe pedreira vai rematando, levade con vós o meu agradecemento por non me facer sentir só, pois abofé que se baixei eses abismos foi percurando a sabiduría agachada nos versos de Frei Luis" Que descansada vida/ la del que huye del mundanal ruído/ y sigue la escondida senda por donde han ido/ los pocos sabios que en el mundo han sido" e xúrovos que alá embaixo non me atopei con ningún. Non quedaran, se coñece.

A mandare, totus meus.