¡ AÍ VEN A PRIMAVEIRA!

Que saiban as negras almas das furias que sempre chega a primaveira. Alenta o tecletear das palabras do noroeste do Noroeste o agarimo da espranza. Se non ¿Nunca choveu que non escampara. ¿ Nè verdá ?. Vaise indo, deixaio ir, vaia embora, o inverno máis negro.

Para celebralo con todos vós, meus queridos poucos lectores, grupo selecto por iso, dei en mudar as vellas luces do solpor na Candieira polas mañanciñas claras no esteiro do Puntal. Un tempo vai, un tempo vén.

Agradecido a todos cantos lles gustou o solpor da Candieira, ogallá tamén vos guste esta mañá no Puntal, máis especiada e espesa, máis paxareira.

Preguntáronme, máis dunha ves, se todas as xentes da foto eran de por acolá. Parecíanlles exóticas de máis. Naturalmente que sí. E non só son de por acó, senon que, logo todas, son comúns dabondo, e se non ¿ cómo pensades que as podería retratar?.

Laiáronseme, tamén, de non ver ben os detalles. Nisto tiñan razón, claro. Nesta ocasión, tentarei amañar esta eiva, ensinando anacos recortados do conxunto da montaxe para que teñades uhna visión máis prósima das especies que fun arrimando. Xentes do común no noroeste do Noroeste.

Este peneireiro, Falco tinninculus, medio escondido detrás das letras, foi retratado na punta do areal de Vilarrube. O vento do fotoxóp trouxoio ate o Puntal. Cómo foto non vale un peso, pero na esquina non queda mal, e medio tapado, menos mal.

Uhna pega, Pica pica, dous paporroibos reais- que veñen sendo un- e uhna Limenitis camilla. As gaivotas, a garzota e as chíscalas, tamén postizas, claro, poideron quedar mellor.

Neste outro recorte, catro paxaros: un merliño, uhna cinzenta, un chaschás e un noviño de escribán; dúas bolboretas: unha cardamines, á esquerda e á dereita uhna chuchaflores.Hai tamén un escarabello, Tripocopris p. coruscans, a xoia da braña, As uces, toxos e flores, Litra salicaria e Gladiolus iliricus, son tamén de quita e pon.

As bubelas, raras por acolá pero certas cada ano, son a maior rareza da montaxe. Os paxariños, pardillos, escribáns e pimpíns, son o pan de cada día. As bolboretas, todas de diario, menos a antíopa. As flores marelas, son os hipéricos de toda a vida. A vexetación de palmeiras e salgueiros é a que hai alí mesmo.

A antíopa, atrapada nas riveiras do Xubia, preside estoutro corte; o páxaro de San Pedro, así teño sentido que lle chaman pola banda da Terra Chá ao paporroibo real, anda apoiado nas campánulas. O Rei Martín, ou picapeixes se máis vos gusta, é do Río Condomiñas. A garzada do fondal non me enche o ollo.

As lavercas, así chamamos por acolá as motacillas que noutros dinlles lavandeiras, non eran o obxeto do retallo. Quería que se vesen, é non é moito, os cabaliños do demo: uhna femia de Calopterix virgo, o máis común de todos por estas terras. Unha antíopa, un pardillo e o gaviotal do fondo completan o cromo.





Euphidrias aurinia, co seu aquel de desenfoque, enche a foto; con ela, un merlo, unha pavona e o paporroibo real. As campaiñas da esquina danse ben polos camiños.





O curruncho inferior esquerdo: a garza cinzenta, a bolboreta pavona, a auroriña e a de alivio ( é a grande branca e negra, en libros dinlle medioluto) e a pega rebordás acobíllanse nun mesto xardín de uces, salicarias, gladiolos ilíricos e hipéricos. O pimpín, o chaschás e o escribán dos toxos, Emberiza cía, non deixan de andar por aí. Anda tamén, esquinada de todo, uhna Diacrisia sannio, uhna bolboreta da familia dos arctidos.


De ves en cando, moi de ves en cando, alguén me pregunta qué cómo fago estas montaxes. Ben se ve: con moito traballo e pouco talento.


E polo de agora nada máis, miña xente, que vaia todo ben e que disfrutedes da primaveira, desta e das que virán, con moita saúde e sorte.

Agradecido

Nota marxinal: un bló régase cos comentarios dos lectores. Agardo sempre por eles coma a terra ás augas do maio. Sei que houbo quen mandou escritos e non sairon. Non foi cousa miña. Pesia a ter verificada a moderación de comentarios non deixei de poñer todos cantos chegaron. Non sei como é que pasa iso de non arribaren ata o meu escritorio, pero o certo é que uns pasan e outros non. Quedo especialmente obrigado con todos cantos deixaron o seu tempo en me escribir. Que me excúsen, a analfabetez dixital, prégolles.

Días de diario, Mércores 11 de marzo do 2009

¿HAI DEREITO?

Sin máis palabras.

(¿ Qué donde andaba a autoridade ? Escribindo algo, bastante, nunha libretiña, dentro do correspondente coche da Policía Municipal, logo de terse amilagrado de tanto tonto caradura humano. ¡Mira que ir cometer un acto ilegal -as actividades nautico deportivas están prohibidas no Lago de Lanzós-, á vista de todo o mundo !)

(¿ Quen apón algo comigo a que todo queda en nada?)

A mandare.

ESQUÍOS

Hai quen pensa que os esquíos son xente que viveu sempre ao noroeste do Noroeste. Non hai tal. Non digo eu que non vivisen por acolá hai centos de anos. A onomástica medieval, velahí Fernando de Esquío, poeta lírico medieval, pode darnos a entender que xa andaban por acó hai moitos anos.

Digo que cando eu era neno non se vía nen uhna e que ao tempo que as repoboacións da Capelada por Pinus insignes ( outra especie de fora, non propia) os inxenieiros forestais do Icona, pensaron que non era mala idea sementar, a canda os piñeiros, uhna boa manchea de esquíos. E fixérono, vaia se o fixeron.

Paréceme, pero é só un parecer, que ao tempo da deforestación brutal que sufríu a nosa bisbarra durante séculos ( ¡ esa Armada Invencible do El-rei FelipeII entrabada nos asteleiros ferroláns cos rexos carballos ártabros ! Eses boscos de cerdeiras que contaba o P. Sarmiento dende Porto do Cabo ata Teixido ¿ Onde son?), os simpáticos e graciosos esquíos desapareceron da nosa comarca, xa que eles, coma calquera persoa, non se sinten de donde nacen, senon de onde pacen...de onde poden ou os deixan pacer. E pouca cousa atoparían para comer no monte rapón en que todo se volveu.

O novo hábitat do piñeiral de repoboación e o abandóo das vellas prácticas agrícolas de queima e roza, ofrecéronlles aos esquíos novas posibilidades de asentamento e ocupación do territorio. Lembro que nos primeiros anos era relativamente fácil poder ver pola Capelada adiante algún que outro esquío brincando de pola en pola ou agachando casca arriba.

Vése que ceibaran un bó número e que ían sendo respetados. Non por moito tempo. Houbo quen disfrutou " de lo lindo" escopeteando a esta xentiña peluda e rabuda. Chamábase a se mesmo cazador. Sei quen.

Co tempo as poboacións rareáronse e estabilizáronse e hoxendía o seu número parece acomodado nunha poboación estable non moi numerosa pero que de cando en vez se deixa ver: en primaveira, verán e outono que no inverno dormen.

Non son moitas, e sempre en condiciós imposibles para a miña compacta, as ocasiós que tiven para facerlles uhna foto a esta áxil xente do piñeiral.

Estes catro exemplares diferentes que van fotografados neste artigo son todos cantos teño. Son tres machos ( reconocibles polas orellas con pincel, tomada nota por se algún día os mirades) e uhna femia de cría cos tetos cheos. Os catro exemplares teñen o seu aquel.

Un deles por estar xantando, era en setembro, uhna Amanita rubescens, como se fose un setero capelado calquera. Fíxenlle a foto na área de lecer do curro. Baixou por un pino, tronzou a seta e cando me sentiu achegarme, eu por ver que facía, gabeou polo piñeiro arriba para almorzala, ao que tal, no alto dunha pola segura. Non sei se estará moi documentado o consumo de A. rubescens polos esquíos. Aí fica o noso.

Outro por andar papando nunha caroza, o seu condumio máis corrente, que queda así ilustrado neste bló. A femia por ensinar os tetos ao aire, que non é documento menos apreciable. E o outro macho, algo noviño polo pincel escaso, por entrar no patio do colexio de As Somozas, rubir polas paredes arriba e agardar alí a que salisen os cativos ao recreo e poderlles ofrecer un lección de historia natural en vivo e en directo. Aínda hoxendía disfruto lembrando como a gozaban os cativos, que, moi intelixentes eles, andaban máis pendentes do animaliño que das explicacións que eu lles daba.

Sei que os sensibles lectores deste bló apreciaran sen ofensa que adique esta entrada, que xa vai rematando, aos meus queridos alumnos de As Somozas, que sei que o leen nas clases de informática e que con tanta pacencia e cariño aguantaron de min, e do meu clásico malhumor, durante tantos anos. A vida lle lo pague con moita saúde e sorte.

E a todos vos asimesmo da mesma maneira.

Obrigado.

Nota marxinal: non teño dúbidas nengunhas de que uhnas eleciós tamén se deixan de gañar por insistir tanto en Galizas, nazóns e grazas, palabrutas imposibles que nunca tal se dixeron, (propias de señoritos de intelectos ensoberbecidos, de macarras intelectuais alonxados da fala sinxela do pobo, de vangardistas da merda da nada, de patéticos esnobistas da diferencia), o maior mérito das qué non é acomplexar treidoramente a xente que sostuvo a lingua viva nos séculos escuros, senon pronuncialas sen producir un esguince de gorxa. O neuronal venlles dado.