XARDÍN ABERTO A TODOS; PECHADO A MOITOS. O meu pequeno mundo non é público, é un espazo privado aberto en público. Ninguén che manda leelo; ninguén cho prohibe. AVISADO VAS.

luns, 14 de febreiro de 2011

Fóra de Portas: Unhas horas na Chá.

Na Chá de Alba, a de estendidas agras e terras enchoupadas, alindadas por fileiras de carballos e entralladas por longas e azosas pistas polas que non canta xa ninguén, nen sequera o eixo do carro de Manuel María, que lle levaba a colleita pra casa e a herba pro gando e que feito da cerna do carballo e o freixo facíase no ar rechouchío pra espantar as  señardades que as soidades da chaira crían. Van tamén as  terras da Chá, coma todas outras da Galizia, baleirándose de xente e van quedando aos poucos os agros deixándose a monte, sementándose tantas veces de piñeiros e eucalitos.
Pro a Chá e terra anchurosa e farturenta onde  os campos amplos de praderías abertas e mainceiras extensas conviven aínda co bosque de seu, e con gandaríos turbosos e lamacentos, conformando unha  fermosa paisaxe única,  de acusadísima personalidade propia, cinguida de protectores valados en pedra, de laxas ben traballadas, nos que Historia, Tradición e Natureza agardan ao paseante tras de cada codo do camiño para regalar, sen pretensiós, lúcidas e engaiolantes lecciós de vida, claras explicaciós do ser na Galizia da altura.
Íamos, coma sempre, sen rumbo fixo e sen plan preconcebido, buscando os roteiros do noso camiño máis nos recendos do aire e nas sorpresas do andar, ca na previsión exacta e inútil do porvir. Demos así coa moi interesante mámoa das Rozas das Modias, esquecida de autoridades, que conserva  case  todos os ortostatos do seu dolmen, do que falta a tapa, e poden aínda admirarse neles os trazos das antiquísimas decoraciós serpentiniformes que seguramente algún día foron polícromas.
Non moi lonxe da Vila de Alba, no lugar da Croa, nome que debe falarnos da presenza antiga dalgún castro ou mámoa, detalle que os veciños cos que falamos mentras adecentaban a pista non souberon adiantarnos, atopámonos con este ausente cruceiro, (do que si nos souberon informar que os ladros lle roubaran a cruz), chantado na encrucelada de vellos camiños chairegos, que na hora son pistas alcatranadas, ao lado do que lle arrimaron unha esbandallada marquesiña comida pola silveira, que por caridade hacia a ollada de todos vostedes non quero deixar ver.
Se algún plan levábamos en mente, ao tempo ca unha visita de lecer as lagoas e augas latas da Chá, era unha rebusca dos fermosos camposantos chairegos, que a escasa imaxinación estilística chama neogóticos, pro que a nós parecíannos e parécennos, unha das mellores e máis orixinais expresiós da portentosa creatividade popular galega, nun orixinalísimo estilo que diríamos modernista cecais, se non fose o caso de seren anteriores en tempo e forma. Digo que se algún día me explican que o xenio cristianista de Gaudí visitou a Chá antes de deseñar a Sagrada Familia explicaríamonos onde se semillou o xermolo inspirador da súa admirable creatividade desbordante. Mentres o de Goiriz xa foi declarado Monumento Histórico Artístico, outros, con méritos semellantes, esmorecen e deixanse reformar (desformar, propiamente) por autoridades, civís e eclesiásticas, ausentes de sensibilidade. Conxunto Monumental Histórico Artístico deberían ser declarados todos eles, pois forman unha unidade de estilo  xeográfico que lle confire á Terra Chá unha das súas máis requintadas e orixinais formas da expresión artística: unha poética eufórica e leda do Alem, única, (alonxada da tópica tristura escura) que se caligrafía en pedra de graiño  co  trazo elaborado dos mellores mestres canteiros. Na foto, o exemplar contraluz do Igrexario de Buriz.

Polas abas occidentais da Terra Chá deixámonos perder sen agobios entre o labirinto de pistas, unhas veces rumbo a leste, outras a sur, acolléndose os ollos nas cortiñas de herba gandeira onde pacían os animais, mansos e quedos, sen presas...
...ou revoábanas as corvexas, Corvus corone, entre bandadas numerosas e inquedas de pimpíns que ían, a cada pouco, dos carballos aos campos, e dos campos aos carballos,  sempre lonxe de nós, sen nos deixar miralos a gusto e aínda menos facerlles con xeito un rexistro lembranzoso...
...ao contrario ca esta cachena (¡que lembranzas do Gêres!) e o seu touro, fermosísimos ambos os dous, que andaban pechados no seu cortello enlamado e miraban para nós con firmeza e seguridade, transmitindo todo o arruallo de quen se sabe tocado pola gracia de tan outa e sobrecolledora encornadura.
De pista en pista, indo un pouco a sur case sempre, achegámonos á lagoa de Riocaldo. Na hora en calma do ano, un espello alisado e azul, de augas profundas e quedas, no que se debuxan, ben definidas, e ao mellor mellor contrastadas, todas as árbores da ribeira, salgueiros, ameneiros, bidos e carballos...
... e polas que se pasean, uns por acó outros por aló, uns cerca, outros ao lonxe, media ducia de mergullós cristados, Podiceps cristatus, que nos aledan os ollos e a mañá, pois non contábamos con  eles...
... e moito menos con poder miralos coa farda nupcial xa conformada e a algunha parella, lonxe de nós para tristura da cámara, bailando a súa excitante danza acuática de namorados: a  amorosa fermosura do mundo natural que advirtira xa a Candeloria recén pasada, na que, díxose, "aproclámanse os paxaros"
Fumos deixando Riocaldo, logo de gravar aos mergullós e as arañas patinadoras que nos sorprenderon coa súa extraordinaria rapidez deslizándose pola alisadiña flor da auga  e deixando tras de si un ronsel, agudo e definido, de delicadas ondiñas  que se abrían na faz do lago ao seu pasar : unha ledicia.
A seguir, que as cegoñas andan esperando por nós.

Un paisano, ferrolán, chairego de adopción, que levaba o neto ao colo, endereitounos a un lugar, entre Alba e Noche, onde ao pé da casa, non moito por riba do ladrar e o ir e vir de media ducia de cans, no alto dun salgueiro que os donos da casa retallaran adrede para a ocasión, as cegoñas fixeran seu niño. Se non o chego  mirar non o crería nunca, e se non me viñese coa foto non me crería nunca ninguén.


As cegoñas non andaban no niño, andarían tan a gusto cebándose polas campeiras, húmidas, amplas, de bichería feraces, que conforman a maioría do territorio chairego. Afortunadamente hoxendía as cegoñas son unha visión e unha presenza normal en moitas zonas da Chá. O raro é xa non dar con elas.
Os chairegos aprecian á cegoña e colléronlle moito cariño, e mesmo presumen delas. Non fan mal nengún e da gusto velas, diranos un nativo co que conversamos no alto do centro de interpretación da Lagoa de Cospeito, mentras ollamos as augas. Xa van pasando algunhas o ano enteiro por acó e tirando cara a Castro de Rei hai seis ou sete niños, uns cerca dos outros, comentaranos mentras tentamos distinguir unha garzalba, Casmorodius alba, que anda metida entre as canaveiras.
Teremos a oportunidade de rexistrar esta familiaridade entre as cegoñas e as xentes da Chá, que se respetan, que se agradan e que se deixan en paz, como debe  ser, os uns aos outros e cada un aos seus trafegos.  E na caída do día no solpor que dá paso ao luscofusco, aínda fotografaremos os achegos de cariño da cegoña e o cegoño ao volveren ao fogar, ao  doce fogar da Chá acolledora.
Pro antes, cando xa as sombras se debuxaban alongadas, teríamos que ir chegándonos cabor  Cospeito, dando voltas e reiravoltas polas moitas pistas, polas abertas chairas  das terras de repoboación no que a política de colonización franquista transformou os montes en mao común, quitándolles a propiedade aos seus lexítimos propietarios de toda a vida: os veciños parroquiais, e entregándollas aos colonizadores traídos de terra allea. Aínda doe na memoria das xentes. Comprobámolo nas conversas.
Campos cerealistas e campeiras gandeiras nas que trasmudaron ao monte bravo e que hoxe son acobillo de bandos infindos de estorniños, que debuxan nubes escuras no aire, marabillosa e misteriosamente harmonizadas e acompasadas no seu discurrir, e, cando se queren nas árbores, debuxan na imaxinación unha froitosa anada de carozas escuras.
E non andan voando sós, que van a canda eles bandos, aínda agora numerosos, de pitos da neve, que aledan a ollada e entreteñen os nosos minutos observando a  súa fermosa fachendía irisada,  con esa  exótica elegancia de dandi que sempre portan, aínda rebuscando miñocas.
Pro de cantas cousas aprendimos e vimos na Chá, nada nos deixou tan abraiados como a revelación (ao dar unha reviravolta do camiño e contemplar as campeiras, ao contraluz do sol baixo)  de que a chaira toda... ¡é unha xigantesca arañeira!
Restrebas sin fin, campeiras, gandaríos...toda a superficie andaba na hora entrallada por unha finísima rede de invisibles fíos de arañas, algúns movíanse ceibes dun cabo, e  practicamente non deixaban herba, pedra ou cana  de maínzo segada, sen a súa correspondente fía de arañeira, dispostas para apañar aos numerosísimos mosquiticos que, eles tamén, só se apreciaban ao contrasol. A Chá mirada ao contraluz volvíase unha alfombra de luz refulxente. ¡E desaparecía ao xirar a ollada! Marabillosa maxia chairega.
Cospeito, a lagoa, agardaba por nós con toda a fermosura da vida en plenitude repousando na calor das últimas e douradas luces dun serán morno e plácido do febreiro, preludio e anuncio de primaveiras en flor.


Centos de parrulos, culleretes, alavancos, zarcetas, porróns e chíscalas a ducias, enchían os canos, abondosos en auga e vexetación, entonando entre todos unha sinfonía acordada de benzóns agradecidas a acertada xestión deste espazo, que estivo enxoito en anos aciagos e que na hora é unha das grandes zonas de repouso e fortalecemento da vida salvaxe do norte da Galizia.





Que diferenza coa desnortada política de abandono, de acoso e derribo mellor, que as autoridades medio ambientais, se existen, andan a practicar no Lago de Lanzós ou de Valdoviño, na hora un erial transformado, coas vexetaciós propias desaparecidas, cos fondos ermos de vexetación, e coa maioría dos parrulos missing, aínda as duras fochas o abandonaron, e tan só unha malpocada representación de limícolas segue arestora alí a cando as sempiternas gaivotas e as chíscalas que xa non queren o lago para pescar anguías, senon para enxoitar as alas na inmensa plaia que agora é.
E para aledar o día definitivamente, a garzalba deixouse ver en plenitude. E mentres conversábamos destas cousas coas xentes que se achegaban á caseta de observación, (non só afeccionados á Natureza, tamén veciños do lugar e aínda xubilados ferroláns que concordaban coa visión do actual Lago da Frouseira e dicían non entender o que pasaba con el) poidemos observar e rexistrar detidamente os indovindos cotiáns da garzalba, (Casmorodius alba pra ciencia).
Alí, cos ollos facendo gozar ao espírito, dilucidando entre os infinitos matices da luz rosácea e dourada do solpor, fomos esmorrendo tamén  un pouco nós, co día e co mundo, que xiraban cara as tebras da noite, regalándonos a cada pouco luces máis e máis fermosas, máis calmas e quedas, máis mansas e mainas, nas que se acomodaban as  siluetas dos parrulos, só escorrentadas polo cominar do azor, e recoñecendo outra vez que con días callados de horas plenas coma  este, sentirse  esmorrer cabor da noite era a máis natural forma de vivir, santo e seña de ter gozado a vida a pleno sol e  a caneiro cheo.

Remato no punto este pasar paseniño polas fermosas e personalísimas terras da Chá, das que tanto desfrutei en tan poucas horas. Prometinlles non tardar en volver, e con máis vagar. A Chá, arrimada ao noroeste do Noroeste é por tanto a súa extensión natural a sureste, e  hoxendía está ao cabo da caricia da mao.

Se hai alguén que logo de chegar ate acó aínda lle quedaran azos para dar unha volta atenta polas chairas, saiba que vai visitar unha Reserva Mundial da Biosfera, que por tal declarou a Unesco as terras do Miño, do Parga e do Támoga, e sen dúbida acertou de pleno.

 Sei que non dei transmitido nen a centésima parte das emociós, das sensaciós e das belezas de todo orde que ascenden, como o bafo nunha aira húmida que quence ao sol, da farturenta Terra  Chá. Desculpas, prego.

Mil gracias mil por seguir aí.

A mandare.





VideosMínimosdoNoroeste

 Garzalba na lagoa de Cospeito




12 comentarios:

  1. Imaxino a emoción que sentiches ao pisar e gozar desta bela comarca. Logo de ler esta amena e interesante entrada, decidín que vai sendo hora de volver pasar por esta fermosa terra e visitar algunhas dos lugares que citas no artigo.
    Un saúdo

    ResponderEliminar
  2. Mañífico traballo!
    Goiriz

    ResponderEliminar
  3. Obrigado, meus...
    Certamente Xosé Ramón desfrutei moito da Chá...facía tempo que non me daba unha volta amodo e xa dixen quedáronme ganas de volver, ainda máis de vagariño...a Chá e moi anCha e pareceume toda ela un grande Parque Natural con moitísimos recunchos e recantos, cun grandísimo patrimonio etnográfico, cultural e natural, e para máis está aí ao pé...e sio que a CArba e o Xistral, esas marabillas, desgraciadamente andarabilladas, desta volta só as vin de lonxe.
    UNha aperta a todos, saudiñas.

    ResponderEliminar
  4. Serei breve.. Certo que é meritoria a iniciativa de restauración de Cospeito. Pero a xestión en sí e o resultado final é outra cousa. Somos moitos os que pensamos que o proxecto de restauración foi unha auténtica chapuza, que empeorou a diversidade e a riqueza da fauna. Non sei se recuperarían algunha potamogeton, carex ou orquídea amenazadas, pero desde logo o empobrecimento en aves é notable, para os que coñecimos a lagoa nos anos 90 (non entrarei en detalles). Ademáis o o proceso de colonización esaxerada pola vexetación palustre e da flora subacuática estou seguro que tamén afectou negativamente tamén ás especies piscícolas e de anfibios, que apenas dispoñen agora de augas libres e osixenadas, que ademáis padecen unha ameaza severa de eutrofización e colmatación. A medio prazo, se non se intervén, aquilo vai perder probablemente a escasa superficie de auga que aínda tén, e se converterá probablemente nunha xunqueira pantanosa chea de salgueiros. Só hai que ver a evolución que tivo desde a última "restauración" e facer contas..
    Polo tanto creo que non se debera poñer NUNCA como exemplo de xestión ambiental acertada o caso de Cospeito.
    E o caso da lagoa da Frouxeira, pola contra, nin é tan negro como se quere pintar, nin está "morta". As poboacións de acuáticas migradoras adoitan pasar por ciclos poboacionais. Non é nin a primeira nin a segunda "desaparición" de Fochas e patos que recordo. Algo que xa pasou en varias ocasións nas últimas décadas (case sempre en Febreiro, mes pobre habitualmente para anátidas). Sí é certo que o ano pasado pasou un episodio completamente anormal de baixo nivel hídrico, que afectou moi negativamente ás anátidas aniñantes (A.strepera e A.platyrhynchos). Pero sen embargo os dous invernos anteriores tivemos invernadas récord. Así que non saquemos as cousas de quicio. A Frouxeira merece un plano de xestión, efectivamente, pero se vai ser tan nefasto como o que se aplicou en Cospeito, mellor que a deixen como está.
    Un saúdo.
    Xabi

    ResponderEliminar
  5. Unha aclaración, para que non haxa malos entendidos. Por suposto, a lagoa da Frouxeira está sometida a agresións constantes e padece problemas de conservación graves. Nunca dixen que non os tivera. E por iso é necesario un auténtico proxecto de conservación (a palabra "xestión" ten unhas reminiscencias económicas que non me gostan).
    Pero iso non quere dicir que algunhas das cousas que se verteron nos medios de comunicación sobre A Frouxeira (mesmo desde organizacións medioambientais) sexan nin certas nin moito menos rigorosas. Imaxino que cando se fala sen coñecer ben a lagoa, cando se opina só de oídas, ou en base ao que outros escribiron, pasan esas cousas.
    Pola miña banda sempre estarei a disposición das persoas interesadas, para compartir o meu ponto de vista sobre esta lagoa, á que tantas horas da miña vida teño adicado e que tanto me deu.

    ResponderEliminar
  6. Moi boas Xabi...agradecidísimo por tan paixonado coma coñecedor comentario, coma sempre na túa persoa por outra banda.
    Certamnete eu son un visitador ocasional de Cospeito e non podo ofrecer, por non ter, unha visión histórica da evolución das augas, pro teño ollos na cara e podo facer unha comparanza actual entre Cospeito e Valdoviño e se de biodiversidade falamos penso que Cospeito está mellor coidado. Creo entender certo retintín con respecto as especies botánicas salvagardadas ou recuperadas, pro debe de ser cousa miña, pois entendo que valoras moi positivamente a estas como chanzo primordial da cadea ecolóxica. En Valdoviño desapareceu, non sei se quedara algo en partes para min inaccesibles o potamogeton, o que só se pode valorar coma unha perda grave. Non sei como andará Cospeito de riqueza en anfibios e se Valdoviño andará mellor. Dubidoio. Pode que Cospeito teña unha extraordinaria pobreza en peixes, logo non entendo como pode dar de comer a tantas chíscalas como vin este día nel, folgando, voando e pescando. Chíscalas por certo xa non poden pescar na Frouseira, no número en que o facían antes.E logo Valdoviño ten riqueza piscícola arestora? Podería dar hoxe de comer as 40 londras que se cazaron, desgraciadamente, no ano 1943?... quédanlle troitas ou reos de 2 e 3 Kg, como as había no a no 1948? Quedaralle algunha solla? Munxes e anguías algo haberá pero non se sabe que se críen na area seca. Desgraciadamente Valdoviño ten o seu lago moi tocado, eu non digo "morto", digo esmorrente, e todos os que falan de "toda a vida foi así" confunden a súa corta vida coa vida do lago, metonimia vital a que é moi afeccionada a soberbia da especie humana. Compre para entender a vida do lago ler, (esa actividade que non parece agradarche para acceder ao coñecemento)aos estudiosos e científicos que trataron do lago en anos pasados. Non podemos despreciar os seus traballos, aínda que sexan rigurosos e difíciles de seguir, pois ofrecen unha visión histórica da evolución da lagoa, e regalannos gratis e sen maior esforzo unha explicación ecolóxica da vida do lago, ao que por certo de seguir o ritmo artificial de colmatación a que está sometido, de aquí a un pouco xa non lle poderas chamar lagoa e teraslle, teremos, que chamar poza.
    Eu agradezo moito a túa apaixonada defensa do lago, pro gustaríame e neste bló no te obrigues a brevidade, coñecer cal sería a túa proposta de conservación, de seguro que interesaría a todos os lectores do bló coñecer a as ideas conservacionistas para o lago dunha persoa da que do seu compromiso, coñecementos e disposición, e paixón por el non só non dubidamos, senon que envexamos.
    Pola miña banda a conservación que propoño sería moi sinxela: deixade ao lago en paz, humanos. E si se inunda o paseiño, que se inunde,se os "oculoxistas"( non te incluio)rabean, que rabeen e se os propietarios dos chalets teñen que entrar con botas, realmente sintoio.
    E vaia, meu, voume indo a traballar que me vai sendo moita hora.
    Saudiñas e unha aperta, non perdas as mañas.

    ResponderEliminar
  7. Vamos a ver…non sei de qué rintintín falas, Rafa. Expresei claramente que houbo cousas que se dixeron na prensa (tanto por periodistas, coma por ecoloxistas) que non eran nin certas nin rigorosas. E a causa era o coñecimento de oídas e de “lidas”. E comentei o da flora en Cospeito porque a persoa que levaba o centro de interpretación me comentara o interese que había por parte dos restauradores na recuperación dunha planta da que non lembro o nome.
    Por certo, non tes por qué inventar esa tontería de que non me agrada ler. O que pasa é que hai que saber interpretar as cousas que se len. Se ti aceptas, sen dubidar, que se cazaron 40 Lontras no ano 43, e nen sequera tes un atisbo de dúbida de cómo demo é posíbel que un mustélido territorial coma a lontra e de bon tamaño acade esas densidades nunha superficie tan pequena como as 88 Has da lagoa, alá ti… A mastozooloxía non é a miña especialidade pero polo pouco que sei sobre a especie, penso que foi ou unha mera esaxeración dos cazadores/taxidermistas de turno ou simplemente unha confusión. A riqueza piscícola actual da lagoa é dabondo para a poboación de Lontra. De feito creo que nas últimas décadas aumentou a lontra, o mesmo que no resto dos humidais galegos (favorecida pola proibición da caza…) . Eu, na miña “corta vida” teño pisado sollas e anguias a varrer no fondo da lagoa, cando a cruzaba descalzo de beira a beira hai uns anos. Ambas presas predilectas da lontra nas zonas costeiras.
    Por certo, a lagoa de Cospeito e básicamente un durmideiro e repousadeiro de Corvos mariños, que se espallan durante gran parte do día por Riocaldo e a conca do Miño, onde teñen moita máis pesca axeitada ás súas necesidades. A menos, claro, que haxa unha subespecie de P.carbo especializada na captura das pequenas vermellas (rutilus arcasii) e espiñentos (gasterosteus acuelatus) que maiormente poboan a lagoa.
    Os textos está moi ben coñecelos, como o estudo de Genaro Dalda, o único publicado sobre a LAGOA da Frouxeira. Pero se son terxiversados, ou se só miramos a parte que nos interesa, obviando a outra, estamos jodidos. Como o do término LAGOA LITORAL, categoría que especifica claramente Dalda para este humidal, negando para A Frouxeira a validez da palabra “lago” que ti tanto defendes.
    E non vou perder máis tempo discutindo sobre este tema neste bloge. Non serviría para nada.
    Ata sempre.

    ResponderEliminar
  8. Moi boas Xabi...non te mosquees meu, que non da para tanto...o do retintin, xa dixen, que mo parecía a min, non que fose unha realidade, e non de outra maneira o expresei, se che molestou desculpas e mil perdóns, prego.
    As chíscalas non dubido que vaian durmir a Cospeito; si sei que as mirei no outosol e nen sequera á tardiña, e créemo que andaban pescando En Riocaldo tamén estaban, claro.
    Sabes que prefiro o termo lago, para escribilo eu, por sere o natural das xentes ao noroeste do Noroeste; é unha elección estilístico-literaria, por moi cursi que soe. E sabes que sei que cientificamente é unha lagoa, e non me importa, faltaría máis, que así se lle chame nos estudos científicos, pro na miña escrita prefiro a denominación tradicional da bisbarra; e o de Lago de Lanzós é un exercicio de recuperación toponímica, de ecoloxismo cultural con perdón, que sen facer mal a ninguén, ao mellor axuda a mellorar a riqueza e a diversidade lingüística, outra das teimas deste bló.
    Tes razón: hai que saber interpretar o que se escribe.
    Sinto que non queira falar máis deste tema no bló e que mudases de opinión dun comentario ao outro: no primeiro, dicías " sempre estarei a disposición das persoas interesadas para compartir o meu punto de vista sobre a lagoa" e no seguinte aseguras que non vas "perder máis tempo discutindo sobre este tema neste bloge. Non serviría para nada"

    Con todo o cariño, Xabi, utilizar temos absolutos, (nunca, sempre, nada) e moi perigoso pois polo seu mesmo tamaño, son sempre falsos. Falando de ciencia máis, se cabe.

    E para máis, coido que erras se pensas que non sirven para nada: o debate correcto, chámalle discusión se máis che gusta, o intercambio de opinións con educación, que non excluie a ironía, é de cotío moi positivo, en si mesmo e como vehículo para a corrección de erros personais. O mellor da humanidade, penso, nace da tolerancia na diversidade das opinións: teño entendido que é a base da democracia.

    Servidor non pretende que estén dacordo con un; e ter a razón interesame máis ben pouco. Non me atopei nunca a gusto no sofismo. Pretendo achegarnos ao coñecemento do real, eso tan difícil neste mundo tan confuso,velái o ridículo, por mínimo, tema do Lago de Lanzós, ao traverso da dúbida permanente e do diálogo colectivo: buscar a razón entre todos. Eu só síntome incapaz. E para máis, de ti apréndese moito.

    En fin que se non queres falar máis do lago, ben que o sinto. Pensei que poderíamos seguir aprendendo das túas opiniós, sempre moi asentadas nun coñecemento diario e de moitos anos do debalar das condiciós das augas da Frouseira, tanto por min canto polos posibles lectores que atenderían a este debate, que senmpre entendín amistoso e socrático.

    Agardo que cando menos segas a nos visitar e a enriquecer cos teus comentarios de calisquer outro tema, ben sei o moito que dominas certos eidos naturalistas.

    Se se che ocorre aparecer por Cedeira e queres facer un chamado, as cañas e os pinchos van da miña conta. Nada me gustaría máis que botarmos unha parolada entre nubes fragantes de escuma.

    Saudiñas, Xabi, a mandare.

    ResponderEliminar
  9. Fermoso reportaxe, parabéns Rafael.

    ResponderEliminar
  10. Unha última resposta (non te molestes en contestar). Non me mosqueo. Simplemente quero que os numerosos seguidores deste bloge (incluíndo outros blogeiros) coñezan algo máis aproximado á verdade sobre o tema da Frouxeira. Porque unha mentira, por moitas veces que se repita, segue sendo mentira. Aínda que vaia adornada con belas palabras, boas formas e recursos estilísticos.
    Porque hai que ser máis responsábel cando de criar opinión se trata. Hai moitos tipos de integrismos e o movimento ecoloxista, desgrazadamente, non está libre deles..Así nos vai tamén...
    E, Rafa, cando quero ler filosofía "de verdade" (non un sucedáneo materialista) me collo algo sobre Advaita Vedanta ou o Srimad Bhagavatan (igual pensas que eu son ún dos teus alunos).
    Pensaba que este era un bloge sobre a Natureza.
    Unha aperta.

    ResponderEliminar
  11. En fin Xabi, xa me decato de que non estás mosqueado.
    A diferencia entre mentira e erro, ao parecer, non vai explicado nos textos de Pedanta e Bogavanta. Os meus alunos e alunas de 2º de Primaria, xa a coñecen.
    Outra aperta.

    ResponderEliminar
  12. Para Rafael, moitas grazas, disfrutei co relato. Para Xabi grazas pola aclaración, tampouco gosto do que se fixo con Cospeito, pero as formas de decilo tamén contan e ser amable non custa tanto. A letra con sangue non entra.
    Saúde-
    Xisbe

    ResponderEliminar