¡¡Charaxes jasius no Pico Sacro!!

 

Gosto de subir ao Pico Sacro. Alá as amplas paisaxes, que trazan unha diagonal da patria galega de Ancares ao Mar de Arousa, séntense diminuidas e entran todas na aperta dunha ollada. Pousados nos graíños de grao groso, de brancos cristais de seixo á vista, séntese pasar, a canda o  aire que marmuría lendas, a Historia de Galizia, cando non brisa, vento firme, senon vendabal. Sempre, o misterio non desvelado do Pico Sacro,  déixame un recendo de saber intuído. Por iso gosto de subir alá. Para aprender do aire que pasa.

 Esta mañá de domingo preguiceiro, fomos indo amodo, unha outravolta, á cimeira dos cumes de Lestedo. Unha limpa mañá do último vrao do ano. Quentiña. Briseira. Alumbrando os campos as merendiñas, Merendera pyrenaica, e adubiándoas a elas a eclosión setembrina das volvoretas: licénidos e lasionmatas, por ducias, algunhas brassicas, tres fermosísimas e aqueloutradas macaóns e de repente...quen é esa extraña fermosura que se acaba de pousar nas pedras?

¡Mi madriña! ¡Unha erbedeira! ¡Unha Charaxes jasius! Unha desas alfaias naturais que todo afeccionado ao naturalismo quixera atoparse algunha vez na súa vida. Unha desas ilusiós que nos move a saír a diario ao monte coa espranza de que, aparte as marabillas cotiáns, se desvele esa figuración extraordinaria, antes nunca vista, que nos reconcilie, poñéndoio en valor, co monótono discurrir dos días. ¡Unha erbedeira! ¡Mi madriña! ¡No Pico Sacro!

A erbedeira é un ninfálido de terras cálidas que habita os paises mediterráns alí  por onde se desenvolva a súa planta nutricia: o érbedo, Arbutus unedo. Xa que logo a súa aparición virá regulada tanto por unhas temperaturas cálidas, canto pola existencia da  principal fonte de alimentación das súas eirugas: as follas tenras e vizosas do érbedo. Na Galizia que eu soubera, só se tiña citado no sur das provincias de Ourense e Pontevedra. Como corresponde.

Daí a miña sorpresa de ver as erbedeiras pola cabeza do Pico Sacro. E digo as erbedeiras, pois con seguridade ollamos dúas, ambas con diferentes niveis de deterioro alar, e posiblemente unha terceira revoou pola parte de baixo do monte, xa perto do aparcadoiro. De que eu saiba a abundancia de esvedros (...si e tamén madroñeira, borrachín, fartabellacos, cómaro, borta, albedro, alolicos, erbado, sérvado, lolica, carajeta, irbideira, erbedeira, amoreleiro, borrachiños, caraxiqueiro e aínda morogueira), máis prósimos dase polo bosque de ribeira da fervenza do Toxa. Ao mellor aí hai agora un outro niño de Charaxes jasius. Convirá determiñalo pra poñer un pouco máis en valor eses montes. Quede acó a idea pra quen poda poñela a andar; e a cita pra quen lle intrese.

Ao noroeste do Noroeste nunca a mirei, e non foron poucas as horas que pasei pola Fraga dos Casás, abondosa en érbedos, perante os días do vrao de tantos anos, mirando para o alto das vizosas e amplas árbores, tentando descubrir contra do ceo as fermosas e rechamantes cores desta lindura. Pro ou non se da, ou nunca souben mirala. Nen eu nen meu amigo Xosé Manuel Pita, que tanto ilusionamos ambos os dous por vela revoar nas nosas leiras que hobemos de  prantar esvedros a eito por onde cadrou. Agora medrounos a espranza.

Así é que poder mirar durante horas dando voos moi curtos, (andaba moi mansiña e cansa seguro que por vella), cando non  pousada ao noso pe, a esta singular e extraordinaria volainiña, e  moito máis ao norde de onde pensaba algún día poder mirala, foi un presente das horas que servidor só pode intuir coma un outro dos misterios revelados na cimeira do Pico Sacro. Onde senon?

E irei deixando xear polo de agora, que este artigo, escribido coa présa dun  revoar escorrentado, non tiña outro aquel que poder compartir canto antes  con todos vós, miñas e meus, a aparición extraordinaria de dúas erbedeiras, senon tres, polos cumes de graíño do  Pico Sacro de Lestedo, terra de lestas: esa herba recendente que se estraba nas igrexas para lor de deuses e virxes.

E acó vén a despedida, que chegan as horas da retirada e ben sabedes que, en sendo de Cedeira, na praza hai papel de estraza e vai sendo hora de que cada quen se retire pra súa casa; que sexa con saúde, paz e felicidade e o que eu vos desexo .

Mil gracias mil, por tanto.

A mandare,

VideosMínimosDoNoroeste TV

Erbedeira, Charaxes jasius, no Pico Sacro.

Algúns achegos para andar mellor informados:

1) A páxina de ANABAM, naturalistas e ecoloxistas do Baixo Miño e o seu fermoso proxecto dun bosque pra unha volvoreta, premer acó.

2) Unha cita de valor naturalista: a chirimoia como pranta nutricia da erbedeira, acolá.

3) Unha cita  e dúas boas fotos, de agosto deste ano na arraiana  Oímbra, por Amadeo Pombo Eirin, premer